Privé kopen, zakelijk gebruiken: welke rechten heb je?

Vaak hebben ondernemers meerdere rekeningen. Natuurlijk heb je je privé rekeningnummer, maar het is ook zo overzichtelijk om een zakelijk rekeningnummer te hebben om facturen te innen en zakelijke aankopen te doen. Het is voor te stellen dat je soms iets met je privé bankrekening koopt voor je zaak in plaats van met je zakelijke rekeningnummer. Voorbeelden: Misschien heb je wel een persoonlijk Paypal account en heb je geen zakelijk account aangemaakt. Of heb je gewoon iets per ongeluk met je privé rekeningnummer gekocht voor je bedrijf.

Voor het bedrijf waarbij je iets koopt – vooral als het online is – is dan niet duidelijk of jij als consument of als bedrijf iets koopt. Welke rechten heb je in het geval je iets privé koopt, maar dit eigenlijk voor je bedrijf is? Geldt het consumentenrecht of niet?

Het consumentenrecht

Het consumentenrecht bestaat om consumenten te beschermen tegen bedrijven. Een consument heeft namelijk een zwakkere positie tegenover een bedrijf. Hij heeft minder kennis van zaken, maar ook een zwakkere onderhandelingspositie. Bedrijven moeten daarom altijd aan het consumentenrecht houden. Er mag ook niet ten nadele van de consument van het consumentenrecht worden afgeweken.

Wie is dan precies de consument? Het recht zegt:

iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen

Privé kopen, zakelijk gebruiken: ben je dan alsnog consument?

Als jij iets privé koopt voor je bedrijf, dan lijkt het wellicht voor de verkoper alsof je consument bent, maar feitelijk handel je voor doeleinden die binnen je bedrijfsactiviteit vallen. Dat betekent dus dat al het consumentenrecht niet voor jou geldt. Dat houdt in dat je bijvoorbeeld geen recht hebt om binnen 14 dagen zonder opgaaf van redenen een product te retourneren (dit heet het herroepingsrecht), of geen recht hebt op de wettelijke garantie.

Wat als ik iets privé én zakelijk gebruik?

Stel, je wil iets privé kopen en zowel privé als zakelijk gebruiken. Welk recht geldt dan voor zo’n “gemengde overeenkomst”? Het Europese recht (dat ook voor Nederland geldt), zegt hierover:

Bij gemengde overeenkomsten, waar een overeenkomst wordt gesloten voor doeleinden die deels binnen en deels buiten de handelsactiviteit van de persoon liggen en het handelsoogmerk zo beperkt is dat het binnen de globale context van de overeenkomst niet overheerst, dient die persoon echter ook als consument te worden aangemerkt.

Ofwel: Heb je iets gekocht dat je maar heel soms zakelijk gebruikt (onbetekenend weinig) en juist grotendeels privé, dan geldt het consumentenrecht. Het consumentenrecht geldt dus niet als die verhouding anders ligt. Denk aan een spiegelreflexcamera die je voor de helft zakelijk gebruikt en voor de helft privé. Zeg jij dat jij de camera alleen privé gebruikt om zo consumentenrechten te verkrijgen, en betwist de verkoper dat, dan draag jij de bewijslast. Je moet dus bewijzen dat die camera echt alleen voor privégebruik dient. Dat kan nogal lastig worden.