Fotograferen van architectuur, mag dat?

Je fotografeert architectuur: of je het nou als hobby doet of betaald. Op architectuur rust auteursrecht. Mag je gebouwen dan eigenlijk wel fotograferen?

Normaal heb je toestemming nodig

Wil je iets gebruiken (in de breedste zin van het woord!) wat auteursrechtelijk beschermd is? Dan moet je daar normaliter toestemming voor vragen aan de maker. De maker is in beginsel namelijk de enige die mag bepalen wat er met zijn werk gebeurt. Ik zeg in beginsel, want er zijn uitzonderingen in de wet. Zoals het citaatrecht, of embedden. Als je voldoet aan bepaalde voorwaarden uit de wet, dan hoef je geen toestemming te vragen.

Uitzondering voor architectuur

“Oké, maar je zegt net dat er auteursrecht rust op architectuur. Dan mag ik het toch niet fotograferen?” Nou, er is nog een uitzondering in de Auteurswet, die specifiek gaat over:

• teken-, schilder-, bouw- en beeldhouwwerken, lithografieën, graveer- en andere plaatwerken; EN
• ontwerpen, schetsen en plastische werken, betrekkelijk tot de bouwkunde, de aardrijkskunde, de plaatsbeschrijving of andere wetenschappen.

Wanneer er sprake is van een van zulke werken, waar architectuur dus onder valt, dan is er geen sprake van een inbreuk wanneer zo’n werk gemaakt is om (1) permanent in (2) openbare plaatsen te worden geplaatst en jij (3) een afbeelding maakt van zo’n werk.

Permanent

Onder permanent wordt verstaan: langdurig of voor onbepaalde tijd. Het gaat dus niet om tijdelijke tentoonstellingen in het openbaar. Wel kan het gaan om werken die bestemd zijn om seizoensgebonden op openbare plaatsen te staan. Daarnaast: Het werk moet speciaal gemaakt zijn om permanent in een openbare plaats te worden geplaatst. Hieronder kunnen ook werken vallen die eerst gemaakt werden voor iets anders, maar daarna een bestemming in het openbaar krijgen.

Openbare plaats

Een werk die valt onder het lijstje hiervoor genoemd, moet geplaatst zijn in een openbare plaats. Dus op/aan een openbare weg, in een openbaar park of bij openbare gebouwen.

Afbeelding

Het moet gaan om een afbeelding van het werk. Het gaat daarbij om tweedimensionale verveelvoudigingen, zoals dus een foto. Een afbeelding maken is overigens alleen toegestaan van het werk zoals het zich in die openbare plaats bevindt. Ofwel: je moet zien dat het werk deel uitmaakt van het stads- of straatbeeld.

Conclusie

Zoals je hebt kunnen lezen, hoef je je niet echt zorgen te maken. Maar let wel op: Als je foto’s gaat maken van bijvoorbeeld interieur wat niet openbaar toegankelijk is, dan kan je wel een auteursrechtinbreuk maken. Behalve als je de foto als individu maakt, púúr voor eigen gebruik/studie (en dus bijvoorbeeld alleen op je telefoon blijft staan) en zonder dat je een direct of indirect commercieel oogmerk hebt.